Tên phổ thông: Vối Bắc, Vối Nếp, Chè QuếTên khoa học: Cleistocalyx OperculatusHọ thực vật: Myrtaceae ( Sim )Nguồn gốc xuất xứ: Châu ÁPhân bố ở Việt Nam: Rộng khắpA. Đặc điểm hình thái:Thân, tán, lá: Cây Vối Bắc thuộc loại cây thân mộc cỡ vừa, cao khoảng 5 – 6m, vỏ thân nứt dọc, màu xám nâu hay nâu đen. Lá thon dài màu xanh thẫm, mọc đối nhau. Phiến lá dai và cứng, hai mặt nhẵn, có các điểm tuyến màu nâu, lá già có điểm tuyến đen ở mặt dưới.Hoa, quả, hạt: Cụm hoa hình chùy mọc ở nách lá đã rụng. Hoa Vối Bắc gần như không cuống, màu lục nhạt, trắng. Quả với hình trứng, đường kính 7 – 12 mm, có dịch. Lá, cành non và nụ vối đều có mùi thơm dễ chịu đặc biệt của cây Vối Bắc.

Vối hay còn gọi trâm nắp, lá vối (danh pháp khoa học: Syzygium nervosum) là một loài thực vật có hoa trong Họ Đào kim nương. Loài này được A.Cunn. ex DC. miêu tả khoa học đầu tiên năm 1828.[1]

Đặc điểm

Vối là loại cây thân mộc cỡ vừa, có thể cao tới 12–15m. Vỏ màu nâu đen, nứt dọc. Cành cây tròn hay đôi khi có hình 4 cạnh, nhẵn. Lá hình trái xoan ngược hay bầu dục, hình trứng rộng, giảm nhọn ở gốc, có mũi nhọn ngắn, hai mặt cùng màu nhạt có đốm màu nâu, phiến dày, dai, cứng, lá già có chấm đen ở mặt dưới. Cuống lá ngắn tầm 1-1,5 cm. Hoa nhỏ, màu trắng lục, họp thành cụm 3-5 hoa ở nách lá. Nụ hoa dài, 4 cánh, nhiều nhị. Cụm hoa hình tháp, trải ra ở kẽ các lá đã rụng. Cây ra hoa tháng 5-7. Quả hình cầu hay hình trứng, nhăn nheo, đường kính 7-12mm, nháp, có dịch, khi chín màu tím. Toàn lá, cành non và nụ có mùi thơm dễ chịu. Cây mọc hoang và được trồng ở khắp nơi. Trong lá vối có tanin, một số chất khoáng, vitamin và khoảng 4% tinh dầu với mùi thơm dễ chịu và có một chất kháng sinh diệt được nhiều loại vi khuẩn gây bệnh.

Trong dân gian phân biệt vối có hai loại, một loại lá nhỏ hơn bàn tay, màu vàng xanh, thường gọi là "vối kê" hay "vối nếp". Loại thứ hai lá to hơn bàn tay, hình thoi, màu xanh thẫm gọi là "vối tẻ"[2]. Lại cũng có nơi phân biệt vối trâu và vối quế. Vối trâu lá mỏng, xanh đậm và to bản còn vối quế lá dày, nhỏ.

Phân bố[

Khu vực phân bố: Các tỉnh Quảng Đông, Quảng Tây, Hải Nam, Vân Nam của Trung Quốc, Bangladesh; Ấn Độ, Myanma, Campuchia; Lào; Thái Lan; Việt Nam, các đảo Java, Kalimantan, Sumatra của Indonesia; Malaysia; Philippines và Lãnh thổ Bắc Úc của Úc.

Công dụng[

Tại Việt Nam, vối mọc hoang và được trồng ven bờ ao, bờ suối ở nhiều nơi đặc biệt là tại miền Bắc, miền Trung. Gỗ cây dùng làm nông cụ và trong xây dựng. Vỏ chát dùng nhuộm đen. Lá và nụ để làm nước vối

Đặc điểm

Phân bố[

Công dụng[

Từ bao đời nay, cây vối nếp đã gắn bó mật thiết với cuộc sống người Việt. Loài cây này được dùng để nấu nướng uống để thanh nhiệt, giải độc, giảm cân,…Thậm chí vối nếp còn được coi như một bài thuốc Đông y nhiều công dụng. Nếu bạn cần mua cây vối nếp giống, dưới đây là những thông tin bạn không thể bỏ qua. Những thông tin về cây Vối Nếp

Cây Vối Nếp còn có tên khoa học là Cleistocalyx operculatus, chúng được tìm thấy nhiều ở các nước Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam. Cây có một số đặc điểm cơ bản như sau:

Đặc điểm hình thái của Vối Nếp

Cây vối nếp được mọc tự nhiên hoặc được trồng chủ yếu ở vùng đồng bằng và Trung du Bắc Bộ nước ta. Loài cây này cũng được tìm thấy ở một số nước nhiệt đới Châu Á và Trung Quốc. Nó có tên khoa học là Cleistocalyx operculatus; thuộc họ sim, là cây thân mộc có thể đạt chiều cao 15m.

Vỏ cây màu nâu, nứt dọc, cành tròn nhẵn. Lá cây hình bầu dục, có mũi và gốc lá nhọn. Hoa nhỏ, màu trắng lục, họp thành cụm 3-5 hoa ở nách lá. Quả hình cầu đường kính 7-12mm, khi chín màu đỏ tím. Toàn lá, cành non và nụ vối đều có mùi thơm đặc trưng dễ chịu.

Đặc tính sinh thái cây Vối Nếp

Vối nếp là loài cây thường mọc hoang. Ngày nay chúng cũng được trồng phổ biến ở khắp nơi và trồng tốt quanh năm. Thời điểm mà cây sinh trưởng mạnh nhất là đầu mùa mưa, hay mùa xuân. Cây có tốc độ sinh trưởng khá nhanh. Vối nếp phù hợp với những nơi thoáng mát như trong vườn nhà… Nếu được trồng ở nơi đất tốt, độ ẩm và độ chiếu sáng đầy đủ; cây ra hoa và quả nhiều.

Công dụng tuyệt vời của cây Vối Nếp

Vối Nếp là loại cây mang nhiều công dụng chữa bệnh hiệu quả, cả lá vối, nụ vối đều là thứ gây nghiện với bao người. Dưới đây là lợi ích mà chúng mang lại:

Công dụng của lá Vối

Trong lá Vối Nếp chứa chất tanin, chất này có tác dụng đặc biệt trong việc bảo vệ và chống lại các chất kích thích ảnh hưởng xấu đến niêm mạc của ruột.

Hơn nữa, tinh dầu Vối còn chứa các chất kháng sinh nên có khả năng tiêu diệt các loại vi khuẩn có hại gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Ngoài ra, lá vối còn hỗ trợ điều trị bệnh viêm đại tràng, loét dạ dày, viêm nhiễm ngoài da,… một cách hiệu quả.

heo kinh nghiệm dân gian, lá vối tươi đem lại hiệu quả chữa bệnh hơn hẳn lá Vối khô. Uống nước lá vối tươi sẽ trị được các bệnh như bỏng, viêm gan, vàng da, lở loét, viêm da ngứa,…

Ngoài ra, vò nát lá Vối Nếp tươi hoặc nấu lên để gội đầu để chữa bệnh chốc lở hiệu quả.

Công dụng của nụ Vối

Nụ Vối có khả năng ổn định đường huyết, hỗ trợ giảm lượng lipid trong máu, phòng ngừa các biến chứng của bệnh đái tháo đường nếu được sử dụng nước nụ vối uống thường xuyên.

Uống trà nụ Vối liên tục trong vòng 3 tháng, lượng đường huyết của người bệnh sẽ giảm đáng kể. Nụ Vối còn kết hợp với một số loại lá khác để tạo nên các loại thuốc chữa các chứng bệnh như bị đau bụng đi ngoài, viêm đại tràng, chứng đầy bụng khó tiêu,…

Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây giống Vối Nếp

Cây Vối Nếp giống có kỹ thuật trồng không quá phức tạp. Chỉ cần lưu ý những thông tin dưới đây, bạn có thể chăm sóc cây Vối Nếp sinh trưởng và phát triển tốt.

Kỹ thuật gieo ươm Vối Nếp

Thời điểm gieo ươm thích hợp làvào tháng 11 – 12 hoặc tháng 1 – 2 hàng năm. Trước khi gieo ươm, chúng ta cần ngâm hạt trong nước ấm 35 đến 40 độ C. Sau đó để nguội dần sau 12 giờ thì vớt ra và thực hiệnủ trong bao đến khi hạt nứt nanh thì đem gieo hạt vào bầu.

Kích thước bầu cây khoảng 7x11cm có hoặc không đáy. Ruột bầu có thành phần gồm 80% đất mặt vườn và 20% phân chuồng hoai.

Hạt gieo vào giữa bầu với độ sâu lấp đất 0,5 cm. Để chăm sóc cây con, bạn nên chú ý đảm bảo cho cây đủ ẩm bằng cách tưới 1 lần mỗi ngày.Lượng nước tưới là 3 – 4 lít/1m2. Khi cây được 15 ngày thì thực hiện làm cỏ phá váng và tưới phân NPK nồng độ 1% hoặc nước phân chuồng hoai.

Kỹ thuật bón phân cho cây Vối Nếp giống

Cây Vối Nếp con mọc được 30 ngày thì người trồng có thể tiến hành bón thúc bằng phân NPK với nồng độ 0,1%, liều lượng tưới là 2 lít/1m2, tưới định kỳ 15 – 20 ngày 1 lần.

Sau khi tưới phải thực hiện rửa lá bằng nước lã với lượng nước là 2 lít/1m2. Người trồng cần thực hiện đảo bầu khi cây con đạt chiều cao trên 20cm, xếp những cây con có chiều cao ngang nhau vào một ô để có chế độ chăm sóc phù hợp và giảm bớt sự phát triển của rễ cọc.

Tiêu chuẩn chọn cây Vối Nếp giống

Cây Vối Nếp con 6 – 8 tháng tuổi có thể cho xuất vườn mang trồng. Bạn nên chọn cây giống khỏe mạnh, thân thẳng, không sâu bệnh, thân đã hóa gỗ, vỏ cây chuyển màu nâu sẫm, chiều cao đạt khoảng 35-40cm.

Thời vụ trồng cây Vối Nếp giống

Cây Vối Nếp có thể trồng được quanh năm, thời điểm hoàn hảo nhất để trồng cây là đầu mùa mưa và mùa xuân. Thích hợp nhất tháng 6 – 7, nên trồng vào những ngày thời tiết râm mát,, đủ độ ẩm vàtránh những ngày nắng hạn.

Điều kiện trồng cây Vối Nếp

Mật độ trồng lý tưởng là khoảng cách 2m giữa các cây. Hố trồng nên có kích thước 30 x 30 x 30 cm; nên được đào trước khi trồng cây 15 – 20 ngày. Loại phân bón lót tốt nhất cho cây vối là phân chuồng hoai mục trộn đều với đất thịt tơi xốp.

Bạn nên chọn vị trí có chiếu sáng tốt để trồng vì cây vối là loại cây ưa sáng; ưa nắng. Khi cây lớn có thể tạo bóng mát nên hoàn toàn có thể trồng làm cây sân vườn.

Cách trồng cây Vối Nếp giống

Vối Nếp là loài cây ưa nắng nên vị trí trồng được chọn bắt buộc phải có nắng. Cây vối có thể trồng chậu để sử dụng lá được. Chậu được sử dụng để trồng có đường kính tối thiểu là 0,4m.

Người trồng có thể cắt đọt cây để giảm chiều cao cây. Ngoài ra, chúng ta có thể trồng cây ở sân vườn để làm cây bóng mát.

Chăm sóc và bảo vệ rừng trồng như thế nào?

Vào mùa khô, việc tưới nước cây lá vối đầy đủ rất quan trọng. Người trồng chỉ cần làm cỏ lần 1 vào tháng 1- 2, lần 2 vào tháng 8-9 hàng năm. Việc vun xới gốc 2 lần mỗi năm sẽ tạo độ xốp cho đất, giúp đất thoáng khí, giữ ẩm tốt, giúp bộ rễ cây phát triển mạnh.

Ngoài ra, người trồng cần có biện pháp bảo vệ rừng trồng để cây không bị gia súc, con người phá hoại. Đặc biệt, cần có biện pháp phòng cháy, chữa cháy rừng để bảo vệ cây.

Kỹ thuật cắt tỉa, tạo hình cho cây Vối Nếp

Để cây sinh trưởng tốt nhất, người trồng cần tiến hành cắt tỉa phát thực bì, làm cỏ, xới vun gốc như sau:

– Phát thực bì: Thực hiện phát triệt để, sát gốc, chỉ giữ lại những cây gỗ tái sinh có giá trị kinh tế giúp tăng mật độ của rừng.

– Làm cỏ: Nhặt sạch sẽ cỏ dại, rác xung quanh gốc cây trồng với đường kính 0,6 – 0,8 m.

– Xới vun gốc:Làm cho đất tơi xốp, thoáng khí bằng cách xới vun gốc. Điều này cũng giúp giữ ẩm cho cây và giữ cây trồng không bị đổ ngã khi gặp gió lớn. Lưu ý vun đất vào gốc theo hình mui rùa để tránh đọng nước khi trời mưa to.

Hướng dẫn thu hoạch và bảo quản lá Vối

Lá cây Vối Nếp có thể thu hoạch được khi trùng cây được 6 tháng. Thời điểm thu hoạch là quanh năm. Tùy vào từng mục đích của người sử dụng mà lá Vối sẽ được chế biến khác nhau. Bảo quản lá vối ở nơi khô ráo hoặc lên men trong thùng, hộp kín, tránh nơi có sâu bọ, côn trùng và nhiệt độ quá cao, ẩm ướt.