cây giống cây khôi nhung (khôi tía)

Đặc điểm cây Lá Khôi

Mô tả

Cây Khôi (Folium Ardisiae) là loại thực vật nhỏ, cao khoảng 1,5 – 2m. Thân cây có màu xanh, mọc thẳng đứng. Bên trong thân rỗng xốp, thân không phân nhánh hoặc phân nhánh rất ít. Đây là loại cây ưa bóng, thường mọc trong bóng râm, dưới tán các cây khác hoặc trong rừng rậm.

Lá Khôi mọc so le, tập trung nhiều về phía ngọn. Lá khá lớn, rộng 6 – 10cm, dài 25 – 40cm. Mép lá nguyên. Mặt trên lá có gân nổi rõ. Phiến lá có màu xanh lục/tía.

Cây Khôi có 2 loại: Khôi trắng và Khôi tía (hay Khôi nhung).

Lá Khôi tía mặt trên màu xanh, mặt dưới màu tím có lông nhỏ mịn.Lá Khôitrắng cả 2 mặt đều màu xanh và không có lông mịn.

Hoa mọc thành chùm, kích thước nhỏ, chùm hoa dài khoảng 10 – 15cm. Quả của cây Khôi là loại quả mọng, khi chín có màu đỏ. Mùa hoa vào tháng 5 – 7 và quả mọc vào tháng 7 – 9.

Cây khôi trắng hay còn gọi là cây xăng xê. Tên khoa học là Sanchezia speciosa cũng là loại dược liệu giúp trung hòa lượng axit có trong dạ dày. Tuy nhiên tác dụng của khôi trắng không hiệu quả bằng cây lá khôi.

Cách phân biệt khôi nhung tía và khôi trắng

• Khôi nhung tía và khôi trắng có hình dạng giống hệt nhau. Lá của hai loại cây này đều có màu tím vằn, gân hình mạng lưới. Để phân biệt Khôi nhung tía và khôi trắng ta căn cứ vào các đặc điểm sau:
• Khôi nhung tía: Trên bề mặt của khôi nhung tía có lớp lông nhỏ, mịn giống như nhung do đó loại dược liệu này có tên gọi là khôi nhung. Bên cạnh đó khôi nhung tía có mép lá hình răng cưa nhỏ.
• Khôi trắng: Bề mặt lá khôi trắng nhẵn, không có lông, lá khôi trắng dày hơn lá khôi nhung tía, mép lá khôi trắng không có hình răng cưa. Gân lá khôi trắng rõ và đậm hơn gân lá khôi tía

• Phân bố

  Cây mọc hoang nhiều tại rừng rậm miền thượng du các tỉnh: Lào Cai, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Vĩnh Phúc, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Quảng Nam, Đà Nẵng…

• Thu hái

  Người ta thu háilá Khôivào khoảng tháng 8 – tháng 9, khi đã ra quả. Khi thu hoạch sẽ chọn những lá to, khỏe, không bị sâu úa.

• Chế biến

  Sau khi thu hái, đemlá Khôirửa sạch, phơi nắng cho mềm rồi ủ trong râm. Cũng có thể sao lên để dùng.

  Bảo quản

  Khi lá đã khô, bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát.

• Thành phần hóa học

  Thành phần chính trong lá Khôi là Tanin và Glycosid.

• Đặc điểm khôi nhung tía

  Khôi nhung tía còn được gọi với nhiều tên gọi khác như cây lá khôi, đơn tướng quân, khôi tía, cây động lực,..Là loại dược liệu có vị chua, tính hàn, mọc hoang dã ở nhiều nơi.

Khôi nhung tía là loại cây thân nhỏ, mọc thẳng đứng, trong thân xốp, ít phân nhánh, cao tầm 2m. Lá cây mọc so le nhau, tập trung ở phần ngọn. Phiến lá nguyên, mép lá có hình răng cưa nhỏ và mịn. Lá dài từ 10 – 40cm rộng từ 6-10cm. Mặt trên của lá có màu lục sậm, có lông mịn như nhung, mặt dưới màu tím đỏ. Lá có gân bên, đối xứng. Hoa khôi nhung tía màu trắng, pha hồng tím. Hoa mọc thành chùm dài 10 đến 15cm. Hoa có 3 lá đài và 3 cánh hoa. Hoa thường nở từ tháng 5 đến tháng 7 hàng năm. Quả khôi nhung tía có màu xanh, khi chín mọng, màu đỏ. Quả thường ra vào khoảng từ tháng 8 đến tháng 9.